گزنه که در برخی کتابهای طب سنّتی با نامهای «اَنجُرَه» یا «نبات النّار» از آن یاد میشود، یکی از داروهای گیاهی است که در طب سنّتی مورد توجّه است. گزنه از نظر طبیعت گرم و خشک است.
در طبیعت معمولاً سه گونه گزنه یافت میشود: گزنهی درشت (که در عربی به آن انجره کبیر یا قریص میگویند)؛ گزنه کوچک (انجره صغیر یا حریق)
سطح برگهای گزنه از پرزهای ریزی پوشیده شده است که در صورت لمس کردن آن، به پوست میچسبند و ترشحات سوزانندهای تولید میکنند. این ترشحات از جنس اسید فورمیک است و باعث سوزش شدید و خارش پوست میشود.
گزنه یک گیاه خودروست و در نواحی شمال ایران، در حاشیهی جادهها و دیوارها و جاهای سایهدار رشد به وفور رشد میکند.
خواص گزنه
به طور کلّی گزنه یک گیاه محرّک است و از آن میتوان در موارد زیر استفاده کرد:
- ادرارآور
- قاعدهآور
- قابض
- ضدانگل و کرمکش
- درمان ضعف و زردی
- عرقآور
- افزایش قوای جنسی
- پاک کردن سینه، ریه و معده از اخلاط
- بازکردن دهانه رحم
- باز کردن گرفتگیهای کبد
- درمان نقرس